1.បណ្តារសារធាតុចិញ្ចឹមចាំបាច់សម្រាប់ដំណាំដំណាំក៏ដូចជាភាវរសដ៏ទៃទៀតដែរ សុទ្ធតែត្រូវការ អាហារសម្រាប់ ការលូតលាស់ ។ មនុស្សនិងសត្វ រស់នៅ សំខាន់ពឹងផ្អែកលើអាហារ ដែល មានប្រភព ជាសារ ធាតុសរីរាង្គ (ផលិតផលរបស់សត្វ ឬរុក្ខជាតិ) ចំ ណែក ដំណាំវិញមានជីវិត គឺពឹងផ្អែកតែលើសារ ធាតុអសរីរាង្គប៉ុណ្ណោះ ។ ដំណាំលូតលាស់បាន គឺពឹងផ្អែកលើការស្រូបយកសារធាតុខនិជពីដីនិងជី ពីចលនាលើស្មើសំយោគនាំទឹក និងឧស្ម័នកាបូ និច ក្រោមឥទ្ធិពលរបស់ពន្លឺព្រះអាទិត្យ ។ក្នុង សមាសភាពរបស់ដំណាំ មានវត្តមាននៃធាតុគីមី ធម្មជាតិ ស្ទើរតែទាំងអស់(ប្រមានណ 92 ធាតុ) ប៉ុន្តែមានតែ 16 ធាតុប៉ុណ្ណោះដែលសំខាន់ចាំ បាច់ចំពោះដំណាំក្នុងនោះមាន ១៣ ធាតុជាធាតុ ខនិជ ។ ពពួកធាតុដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាចាំ បាច់ចំពោះដំណាំត្រូវតែ មានស្តង់ដា ៣ ចំនុច ដូចខាងក្រោមនេះ ៖· ប្រសិនបើខ្វះធាតុណានោះ គឺដំណាំលូតលាស់ខុសធម្មតា ។· រោគសញ្ញាខ្វះធាតុណានោះ អាចទប់ស្កាត់បាន ឬ កែលំអវិញ បានប្រសិនបើយើងដាក់ជីដែល មានធាតុនោះអោយដល់ ដំណាំ ។ ធាតុនោះត្រូវតែមានវត្តមានដោយផ្ទាល់នៅក្នុងសូលុយស្យុងសារធាតុចិញ្ចឹមរបស់ដំណាំ និងបង្ហាញអោយឃើញពីប្រសិទ្ធិ ភាពក្នុងលក្ខខណ្ឌជីវៈ និងគីមីមួយចំនួននៅក្នុងដី ឬនៅក្នុង លក្ខខណ្ឌដាំដុះធម្មតា ។បណ្តាសារធាតុចិញ្ចឹមចាំបាច់ទាំងអស់ សុទ្ធតែសំខាន់ដូចគ្នា ចំពោះការលូតលាស់របស់ដំណាំ ។ ការលេចឡើងនូវកង្វះធាតុណា មួយក្នុងដំណើរលូតលាស់របស់ដំណាំ នោះដំណាំនឹងទទួល រងឥទ្ធិ ពលមិនល្អ ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សារធាតុខ្លះដំណាំត្រូវការ ច្រើនសារធាតុខ្លះ ដំណាំត្រូវ ការតិច ដូច្នេះ យើងអាចចែកសារធាតុ ចិញ្ចឹមចាំបាច់ចំពោះដំណាំទៅតាមបរិមាណដែលដំណាំត្រូវការ ឬ ទៅតាមតួនាទីរបស់សារធាតុទាំងនោះនៅក្នុងដំណាំ ។ ការរៀបតាមបរិមាណដែលដំណាំស្រូបយក ៖កាបូន (C) អ៊ីដ្រូសែន (H) អុកស៊ីសែន (O) គឺជាធាតុ 3 ដែលមាន ច្រើនបំផុតនៅក្នុងដំណាំ (ប្រមា ណ 95% នៃទំងន់របស់ដំណាំ) ។ ធាតុ ទាំងបីនេះ ត្រូវបានដំណាំស្រូបយកដោយផ្ទាល់ពីទឹក និងបរិយា កាស ។ ហេតុនេះ នៅពេលខ្វះទឹក ឬខ្វះខ្យល់ចេញចូល វានឹងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ ដល់ការលូតលាស់របស់ ដំណាំ មិនតែប៉ុណ្ណោះអាចធ្វើអោយដំណាំ ងាប់ទៀតផង ។ អាសូត (N) ផូស្វ័រ (P) ប៉ូតាស្យូម (K) ត្រូវបានដំណាំស្រូបយកនូវបរិ មាណច្រើន ដូច្នេះត្រូវបានគេ ហៅថា សារធាតុចំាំបាច់ចំបង (Major or Primary nutrients) ។កាល់ស្យូម(Ca) ម៉ាញ៉េស្យូម (Mg) ស្ពាន់ធ័រ (S) ត្រូវបានដំណាំ ស្រូបយកនូវបរិមាណតិចជាង ប៉ុន្តែ ក៏គួរអោយកត់សំគាល់ដែរ ដូច្នេះ ទើបគេហៅថា សារធាតុចំបាច់បន្ទាប់ (Secondary nutrients) ។ ដែក(Fe) ស័ង្កសី (Zn) ម៉ងកាណែស (Mn) ទង់ដែង (Cu) បរ (Bo) ម៉ូលីបដែន (Mo) ក្លរ (Cl) សុទ្ធតែត្រូវ បានដំណាំស្រូបយកនូវបរិមាណ តិចតួច ដូច្នេះត្រូវបានគេហៅថា មីក្រូសារធាតុ (Micro nutrients or trace) ។សូដ្យូម (Na) ស៊ីលីស្យូម (Si) កូបាល់ (Co) អាលុយមីញ៉ូម (Al) មិន មែនជាសារធាតុចាំបាច់សម្រាប់ ដំណាំទេ ប៉ុន្តែជាពពួកសារធាតុមាន ប្រយោជន៍ចំពោះដំណាំមួយចំនួន ។ សូដ្យូមអាចជំនួសប៉ូតាស្យូម បាន (ចំពោះដំណាំដូង) កូបាល់មានប្រយោជន៍ដល់ការចាប់យកអាសូត (ចំពោះដំណាំអំបូរសណ្តែក) ចំណែកអាលុយមីញ៉ូមវិញត្រូវការ សម្រាប់ដំណាំតែ ។ការរៀបតាមតួនាទីរបស់សារធាតុក្នុងដំណាំ តាម Mangel និង Kerkby (1978) ពពួកក្រុមសារធាតុចាំបាច់ សម្រាប់ដំណាំត្រូវបានរៀបតាម តួនាទីសរីរៈ និង តួនាទីគីមីជីវរបស់ ពួកវានៅក្នុងដំណាំ ។ ក្រុមទី1 រួមមានកាបូន (C) អ៊ីដ្រូសែន (H) អុកស៊ីសែន (O) អាសូត (N) និងសា្ពន់ធ័រ (S) ។ បណ្តា សារធាតុទាំងនេះ គឺជាសមាសភាពចំ បងបងើ្កតជាសារធាតុសរីរាង្គវាទាក់ទងដល់បណ្តាប្រតិកម្មអង់ ស៊ីម និង ប្រតិកម្មអុកស៊ីដូរេដុកម្ម ។ក្រុមទី2 រួមមាន ផូស្វ័រ (P) បរ (B) បណ្តាធាតុទាំងនេះទាក់ទងដល់ ការបំលែងថាមពល និង អេស្ទែរ កម្មបង្កើតនូវបង្គំអ៊ីដ្រុកស៊ីត (OH) នៃ អាកុលក្នុងដំណាំ ។ ក្រុមទី 3 រួមមាន ប៉ូតាស្យូម(K) កាល់ស្យូម (Ca) ម៉ាញ៉េស្យូម (Mg) ម៉ង់កាណែស (Mn) និង ក្លរ(Cl) ក្រុមនេះ ជួយដល់ចលនាអូស្មូស និង លំនឹងអ៊ីយ៉ុង (ion) ។ ក្រៅពីនោះ ក្រុមនៅមានតួនាទីពិសេស ក្នុងទំរង់ អង់ស៊ីម និងកតា្តលីករ ។ក្រុមទី 4 រួមមាន ដែក (Fe) ទង់ដែង(Cu) ស័ង្កសី(Zn) និង ម៉ូលីប ដែន (Mo) ។ ក្រុមនេះ មានវត្តមានក្នុងទំរង់កំផ្លិច ឬប្រតេអ៊ីនលោហៈ ។បណ្តធាតុទាំងនេះ ជួយដល់ចលនាដឹកជញ្ជូនអេឡិច ត្រុងតាមរយៈ ការប្តូរវ៉ាឡង់ ។បណ្តាសារធាតុខនិជចាំបាច់ទាំងនេះ ត្រូវបានផ្តល់ទៅអោយដំណាំ ជាសំខាន់ គឺពីដីនិងពីជី លើកលែងតែបរិមាណអាសូតមួយភាគ តូច ដែលត្រូវបានផ្តល់ពីទឹក ភ្លៀង (ប្រមាណ 5kg/ha/ឆ្នាំ) និង ពីមីក្រូសារ ពាង្គកាយចាប់យកអាសូតរបស់ដំណាំអំបូរសណ្តែក ចក ឬ ប្រភេទ សារាយមួយចំនួន ។សារធាតុចិញ្ចឹមចាំបាច់ និងមានប្រយោជន៍ចំពោះដំណាំសារធាតុនិមិត្ត ទំរង់ដំណាំ ឆ្នាំ អ្នកចិញ្ចឹមសញ្ញាស្រូបយក រកឃើញ រកឃើញកាបូន C CO2 188 J.Sachs។ប្រភពៈ https://www.iknow.com.kh
